شهر کاشان بیش از هفت هزار سال قدمت دارد و محل تولد یکی از قدیمی‌ترین تمدن‌های بشری به نام سیلک بوده است. مردمان این تمدن اولین کسانی بودند که یکجانشین شدند. سپس آریایی‌ها به مردم تمدن سیلک حمله می‌کنند و در منطقه سیلک که در جنوب غربی کاشان قرار دارد ساکن می‌شوند. کاشان تا پیش از ورود اسلام به ایران یکی از مراکز مهم کشور محسوب می‌شده است. در ابتدای ورود اسلام به ایران شهر کاشان دچار زوال می‌شود و اهمیت گذشته خود را از دست می‌دهد.
پس از آنکه شهرهای ایران توسعه پیدا کردند، کاشان نیز به‌دلیل اینکه در مرکز کشور قرار دارد، به‌عنوان شهری ارتباطی و تجاری معرفی شد. در همه ادوار تاریخ، شهر کاشان پستی و بلندی‌های زیادی را دیده است؛ اما نقطه عطف برای این شهر را می‌توان دوره صفویه نامید. در این دوره این شهر مرکز اقامت پادشاهان بوده است. در دوره زندیه زلزله‌ای عظیم در این شهر رخ داد؛ اما همچنان شهر به قوت خود باقی ماند. البته در دوره قاجار آشوب‌های متعددی در شهر کشان رخ داد و همین امر سبب شد که از شکوه و جلال این شهر کاسته شود.
در مورد معنی نام شهر کاشان اختلاف نظرهای زیادی میانی اهالی ادب وجود دارد. بسیاری از افراد کاشان را تلفیقی از دو کلمه کی و آشیان می‌دانند که به معنی جایگاه حاکمان است. برخی دیگر عنوان می‌کنند که به‌دلیل اینکه در این شهر کاشی‌های بسیار مرغوبی تولید می‌شده است، به مردم این شهر کاشی می‌گفتند و شهر نیز به کاشان شهرت پیدا کرده است؛ اما اگر به ریشه‌ی کلمه دقت کنیم در فرهنگ فارسی کاشان به‌معنای خانه‌های تابستانی است که در شهر کاشان نیز به‌وفور یافت می‌شوند.
کاشان در منطقه شمال استان اصفهان و در میان کوه‌های کرکس در نطنز اصفهان و کویر مرکزی ایران واقع شده است. کاشان از طرف شمال به استان قم، از طرف شرق به آران و بیدگل، از طرف غرب به دلیجان و از طرف جنوب به شهرستان نطنز منتهی می‌شود.
کاشان به‌دلیل اینکه در نزدیکی کویر مرکزی ایران واقع شده است، در میان شهرهایی با آب و هوای گرم و بیابانی تقسیم‌بندی می‌شود. البته به‌دلیل قرار گرفتن در کنار رشته‌کوه‌های کرکس در مناطق مرتفع آب و هوا کمی معتدل‌تر است. پوشش گیاهی این منطقه نیز به‌حاطر دمای بالای هوا بسیار فقیر است. همچنین آب این منطقه به‌دلیل نزدیک بودن به کویر، میزان نمکی بالایی دارد.
از آنجایی که شهر کاشان در فصول گرم سال آب و هوایی به‌شدت گرم و خشک را تجربه می‌کند، بهترین زمان سفر به کاشان اواخر پاییز تا اواسط زمستان و به‌خصوص ماه بهمن است.
طبیعتا وقتی صحبت از کاشان به میان می‌آید، بناهای تاریخی و فرهنگی زیاد به ذهن خطور می‌کند. البته جاهای دیدنی کاشان نیز از نظر طبیعی نیز بسیار متنوع است.
شاید نام‌آشناترین بنای این شهر باغ فین است که حمام فین نیز در آن قرار دارد. این باغ در زمان صفویه در این شهر بنا شد. وسعت این باغ چیزی در حدود ۲۳ هزار مترمربع است. معماری ویژه این باغ از موارد جالب توجه این باغ است. باغ فین در سال‌های ۱۳۹۷ و ۱۳۹۸ عنوان پربازدیدترین بنای تاریخی استان اصفهان را دریافت کرد. یکی از مواردی که این باغ را به شهرت رساند، قتل امیرکبیر صدر اعظم ناصرالدین‌شاه به دستور خود ناصرالدین‌شاه بود که در حمام فین اتفاق افتاد. باغ فین در سال ۱۳۱۴ به فهرست آثار ملی ایران در میراث فرهنگی اضافه شد. همچنین در سال ۱۳۸۹ نیز در فهرست آثار بین‌المللی سازمان یونسکو جای گرفت.
از دیگر بناهای بسیار برجسته کاشان می‌توان به تپههای سیلک اشاره کرد که در حدود هفت هزار سال قدمت دارد. این بنا اولین مکان زندگی مردم تمدن سیلک است که در منطقه تاریخی فین کاشان قرار دارد. این بنا که در بخش جنوب غربی کاشان قرار دارد، در جاده فین به کشان واقع شده است. این تپههای از دوبخش جنوبی و شمالی تشکیل شده‌اند که باستان شناسان پس از بررسی‌‌‌‌های زیاد عنوان کردند که قدمت تپههای شمالی از جنوبی بیشتر است.
در این مکان آثار به جامانده‌ی بسیار قدیمی مربوط به تمدن سیلک نیز یافت شد و هرکدام از این آثار در موزه‌های مختلفی از جمله موزه لوور فرانسه و موزه ملی ایران نگهداری می‌شوند. تپههای سیلک در سال ۱۳۱۰ در فهرست آثار تاریخی و ملی اران به ثبت رسیدند. با وجود تلاش‌های بسیار برای ثبت جهانی این منطقه اما تاکنون موفق به ثبت آن نشده‌اند.
از دیگر بناهای قدیمی و تاریخی کاشان، بازار تاریخی کاشان است که در خیابان بابا افضل کاشان قرار دارد و به دروازه دولت نیز می‌رسد. وسعت این بازار چیزی در حدود سه کیلومتر و کاملا مسقف است. این بازار که در زمان صفویه بنا شد، یکی از باشکوه‌ترین مراکز تجاری قدیمی کشور است. بازار تاریخی کاشان محل فعالیت بسیاری از مشاغل مثل مسگرها، رنگرزها، خیاط‌ها و… است. همچنین بناهای تاریخی زیادی در خود بازار قرار دارند که از میان آن‌ها می‌توان به عمارت بروجردی‌ها و کاروانسرای میرپنج اشاره کرد.
در دل شهر کاشان قلعه‌ایی قدیمی در کنار یخچال‌های با قدمت قرار دارد. قلعه جلالی بنایی مربوط به دوره‌ی سلجوقیان است و به دست مجدالدین ابوالقاسم کاشانی بنا شده است. این قلعه دز ادوار تاریخ حمله‌های متعددی به آن صورت گرفته است و توانسته است اهالی کاشان را از چندین حمله مرگ‌بار نجات دهد. این بنا در دوره‌های مختلف تخریب شده است و الان بخشی از آن باقی مانده است، اما بازدید از بقایای آن نیز خالی از لطف نیست.
کاشان عمارت‌خانه‌های قدیمی زیادی دارد و یکی از معروف‌ترین آن‌ها، خانه بروجردی‌ها است که در منطقه سلطان میراحمد قرار دارد. این خانه که در رمان قاجار بنا شده است، قدمتی در حدود ۱۳۰ سال دارد و در سال‌های ۲۰۱۵ و ۲۰۱۶ به‌عنوان انتخاب برتر سازمان یونسکو معرفی شد. معماری این خانه توسط علی مریم کاشانی صورت گرفته است و همچنین نقاشی‌های ارزنده‌ای نیز از وی در این مکان قرار داردند. صاحب این خانه سید حسن نطنزی از تاجران معروف گذشته بوده است. سید حسن نطنزی به‌دلیل سفرهای زیادش به بروجرد به بروجردی شهرت داشته است و نام خانه‌اش نیز از همین شهرتش گرفته شده است.
مسجد آقابزرگ کاشان در منطقه‌ی بقعه خواجه تاج‌الدین قرار دارد و مدرسه‌ای به همین نام نیز در آن قرار دارد. مسجد آقابزرگ در دوران پادشاهی محمد شاه قاجار ساختنش آغاز شد و در دوران ناصر الدین شاه به اتمام رسید. گنبدخانه‌ای که در مسجد قرار دارد سبب شده است که حتی در فصول گرم سال هوای این منطقه معتدل و خنک باشد. سادگی این بنا یکی از ویژگی‌هایی است که آن را از دیگر بناهای کاشان مجزا می‌سازد. نکته مهم در مورد این ساختمان است که تقریبا تمامی ارکان آن به‌صورت قرینه ساخته شده‌اند.
چشمه سلیمانیه کاشان از زیباترین جاذبه‌های طبیعی شهر کاشان است که در بخش جنوب شرقی باغ فین قرار گرفته است. به این علت به چشمه سلیمانیه معروف است که آن را به حضرت سلیمان ربط می‌دهند. آب این چشمه مانند بلور بسیار زلال و سفاف است؛ اما به‌دلیل داشتن برخی از املاح که برای بدن مضر است، قابل آشامیدن نیست. همچنین افسانه‌هایی در مورد آب این چشمه عنوان می‌شود که خاصیت درمانی دارد و چندین نفر را از مرگ نجات داده است.
آبشار نیاسر در شهر تاریخی نیاسر قرار دارد که فاصله‌ی آن تا خود شهر ۵۳ کیلومتر است. این آبشار در محله‌ی سرکمر واقع شده است. منبع این آبشار از آبهای چشمه‌ی اسکندریه است. در مسیر این آبشار چندین آسیاب قدیمی قرار داشته‌اند که البته برخی از آن‌ها تخریب شده‌اند. ارتفاع این آبشار در حدود ۲۵ متر است. بازدید از این مکان و طبیعت زیبای اطراف آن می‌تواند روز بسیار خوبی را برای شما به ارمغان بیاورد.
روستای زیبای دره که در فاصله‌ی ۱۰ کیلومتری کاشان و در بخش جنوبی آن واقع شده است، در میان کوه‌های آتش‌فشانی قدیمی محصور شده است. این روستا در حدود ۵۰۰ نفر جمعیت دارد. شغل اصلی مردم این روستا گلاب‌گیری است و گلاب این روستا به حدی مرغوب است که بخشی از آن صادر هم می‌شود. همچنین در اطراف این روستا معادنی وجود دارد که سنگ‌هایی که از این معادن استخراج می‌شوند، در رادیولوژی مورد استفاده قرار می‌گیرند. همچنین گردشگران می‌توانند از خانه‌های قدیمی روستا که مردم در آن‌ها انواع عرقیجات را درست می‌کنند، بازید کنند و از محصولات مردم روستایی نیز خریداری کنند.
بام شهر کاشان نام یکی از پارک‌های بزرگ این شهر است که در منطقه مرکزی شهر بنا شده است. این پارک به این علت که در ارتفاعی بیشتر نسبت به دیگر ساختمان‌‌‌های شهر ساخته است، آب‌و هوایی خنک تر و معتدل‌تر دارد. همچنین این پارک به‌دلیل وجود کافه‌ها و رستوران‌های معروف در آن شهرت دارد.
شهر کاشان از دیرباز به‌دلیل تولید عرقیجات گیاهی درجه یک در آن شهرت داشته است. یکی از محبوب‌ترین این عرق‌ها گلاب است که کاشان برای آن شهرت جهانی دارد و هر ساله در کاشان مراسم گلاب‌گیری به باشکوه‌ترین شکل ممکن برگزار می‌شود و گردشگران زیادی را از سراسر ایران و حتی جهان به‌سمت خود می‌کشاند.
از دیگر سوغات این شهر می‌توان به شیرینی‌های مختلفی حاجی بادوم و باقلوا اشاره کرد که در منطقه مرکزی ایران بسیار پرطرفدار هستند.
کاشان شهری است که به‌دلیل هنر مردمش و صنایع دستی که آن‌ها تولید می‌کنند، شهرت دارد. یکی از معروف‌ترین صنایع دستی کاشان، فرش کاشان است که کیفیت آن زبانزد همگان است. از دیگر صنایع دستی این شهر می‌توان به شعربافی اشاره کرد که همان پارچه بافی تلقی می‌شود. همچنین سفال کاشان نیز از چیزهایی است که کاشان به‌خاطر آن شهرت دارد. اما شاید معروف‌ترین محصول کاشان کاشی آن است که در گذشته توسط اهالی این شهر به‌صورت دستی تولید می‌شد؛ اما امروزه توسط کارخانه‌های عظیم این شهر تولید می‌شوند و همچنان از کیفیت بسیار خوبی برخوردار هستند.
یکی از معروف‌ترین غذاهای کاشان، آبگوشت لوبیا سفید است که مردم کاشان برای این غذا احترام خاصی قائل هستند و در مراسمهای مهم و بسیار بزرگ خود این غذا را طبخ می‌کنند. کوفته آب سماق یکی دیگر از غذاهای محبوب در میان مردم کاشان است که تاحدودی شبیه به دیگر کوفته‌های سنتی ایران تهیه می‌شود.
شهر کاشان غذاهای معروف دیگری نیز دارد که از میان آن‌ها می‌توان به سفته بادمجان و گوشت و لوبیا اشاره کرد که بسیار شبیه غذاهایی هستند که در دیگر نقاط کشور درست می‌شوند با این تفاوت که شیوه آشپزی کاشانی کاملا در آن‌ها مشهود است.
کاشان به‌دلیل اینکه یکی از شهرهای توریستی ایران است، انواعی از هتل‌ها و اقامتگاه‌ها در آن قرار دارد. « هتل امیرکبیر» کاشان یکی از قدیمی‌ترین هتل های شهر کاشان و بزرگترین اقامتگاه این شهر است. همچنین در نزدیکی باغ فین که منطقه پررفت و آمد شهر محسوب می‌شود، هتل‌های بسیاری یافت می‌شوند که با توجه به بودجه خود می‌توانید یکی از آن‌ها را انتخاب کنید.
همچنین شهر کاشان به‌دلیل اینکه خانه‌های قدیمی و تاریخی زیادی دارد، اقامتگاه‌های بومگردی متعدد و مختلفی در آن یافت می‌شود. گردشگران بسته به سلیقه‌ی خود می‌توانند از میان انواعی از این اقامتگاه‌ها انتخاب کنند. حسن این مکان‌ها این است که شما هرچه بیشتر با فرهنگ و آداب و رسوم یک شهر آشنا می‌کنند.
شهر کاشان از جمله شهرهایی است که رستوران‌های مدرن و فرنگی در آن بسیار کم دیده می‌شود اما رستوران‌های سنتی آن به‌قدری با کیفیت هستند که رفتن به رستوران‌های فرنگی به ذهنتان هم خطور نمی‌کند. رستوران باغ بهشت و رستوران ملل کاشان از معروف‌ترین رستوران های کاشان هستند که با داشتن فضایی دنج و دل‌باز می‌توانند انتخاب خوبی برای بازدیدکنندگان باشند.
مردم کاشان مردمی بسیار خون‌گرم هستند و بازید از این شهر و برخورد گردشگران با مردم این شهر می‌تواند تجربه‌ای بسیار لذت‌بخش باشد. بیشتر مردم این شهر مسلمان هستند و انواع مراسمهای مذهبی در این شهر بسیار باشکوه در شهر کاشان برگزار می‌شوند. مردم کاشان به زبان فارسی و لهجه کاشانی صحبت می‌کنند.
مردم این شهر رسم و رسوم ویژه‌ای برای نوروز و چهارشنبه سوری دارند. در شب آخرین چهارشنبه‌ی سال بانوی هر خانه‌ای بوته‌ای را آتش می‌زند و به درون کوچه می‌اندازد. همچنین در این شب مردم برای هم فال کوزه می‌گیرند که باعث می‌شود اوقات شادی را در کنار هم داشته باشند.
مردم این شهر و اطراف آن در روزهای ۱۶، ۱۷ و ۱۸ دی ماه بوته‌‌های زیادی را جمع می‌کنند و توسط خردسالان این مناطق روی تپههای بلند شهر قرار می‌گیرند و آن‌ها را آتش می‌زنند. آن‌ها معتقدند که اگر نور این آتش به درخت‌ها برسد آن سال بسیار سال پرثمر خوبی برایشان خواهد بود.
همچنین مردم کاشان برای مراسم عروسی و خواستگاری نیز برنامه‌ی ویژه‌ای دارند. در شب خواستگاری داماد خوانچه به خانه‌ی عروس می‌فرستد که این خوانچه شامل شیرینیجات، یک جلد قرآن و آینه و… می‌شود.
از آنجایی که کاشان در منطقه مرکزی ایران قرار دارد، دسترسی به آن بسیار آسان است و تقریبا از تمامی شهرهای بزرگ ایران وسایل نقلیه مختلف برای شهر کاشان وجود دارد.
اگر شما از مسافرت‌های هوایی لذت می‌برید، می‌توانید با هواپیما به فرودگاه کاشان بروید. فرودگاه کاشان یکی از قدیمی‌ترین فرودگاه‌های کشور است. البته پروازهایی که به فرودگاه کاشان صورت می‌گیرند بسیار محدود هستند و امکان سفر هوایی به کاشان از همه‌جای ایران وجود ندارد.
یکی دیگر از راه‌های پرطرفدار برای سفر به کاشان استفاده از قطار است. ایستگاه راه‌آهن کاشان در بخش مرکزی این شهرستان قرار دارد و آن را به ناوگان ریلی کشور متصل می‌کند. سفر با قطار به کاشان از تهران در حدود دو ساعت و نیم طول می‌کشد و می‌تواند انتخاب خیلی خوبی باشد.
از دیگر راه‌های سفر به کاشان می‌توان به مسافرت با اتوبوس اشاره کرد. به‌دلیل مرکزیت کاشان در کشور تقریبا از همه‌جای کشور برای کاشان اتوبوس وجود ندارد. همچنین اگر از جایی به‌صورت مستقیم اتوبوس برای کاشان وجود نداشته باشد، گردشگران می‌توانند ابتدا به اصفهان سفر کنند و از آنجا با اتوبوس‌هایی که در اصفهان تمستقر هستند، به کاشان سفر کنند.
اگر از علاقمندان سفر با خودروی شخصی هستید، دسترسی به کاشان بسیار ساده است چرا که این شهر در مسیر اصلی اصفهان- تهران قرار دارد. اگر از ساکنین شهر تهران هستید و قصد سفر به این شهر را دارید در نظر داشته باشید که فاصله تهران تا کاشان در حدود ۲۴۴ کیلومتر است که پیمودن آن تقریبا دو ساعت‌ونیم زمان می‌برد. ساکن هرکجای ایران که هستید کافیست شاهراه‌های اصلی به سمت مرکز ایران و کلانشهر اصفهان را پیش بگیرید، تا به آسانی به کاشان برسید. فاصله کاشان تا اصفهان ۲۱۵ کیلومتر است و با کمی بیش از ۲ ساعت رانندگی، به این شهر زیبا خواهید رسید.
منبع : کجارو
